Κτήμα Λειβαδιώτη
Παραδοσιακό οινοποιείο σε 110 στρέμματα όπου φιλοξενούνται οκτώ ελληνικές ποικιλίες κρασιών
Κάθε φορά που θα γίνεται κόκκινο το κουμπί του κάθε χωριού και θα είναι έτοιμο για περιήγηση! Πατήστε το και καλό σας ταξίδι…
«… όταν ο καταιγισμός πληροφοριών είναι τόσο μεγάλος και πρέπει να «κουμαντάρεις» συναισθήματα και μνήμες ταυτόχρονα τα πράγματα είναι δύσκολα…
γι’ αυτό λοιπόν όταν πήρα χαρτί και μολύβι για να γράψω για το χωριό που υπηρέτησα το 2000 ως εκπαιδευτικός και λάτρεψα, δυσκολεύτηκα από πού ν’ αρχίσω… δύο ήταν αυτά που με «σημάδεψαν» κατά την παραμονή μου εδώ:
«η Βουλή των Ελλήνων» (έτσι χαρακτηρίζαμε – τότε τουλάχιστον – οι δάσκαλοι το δημοτικό σχολείο της Μεγάλης Παναγίας) και το «Προσκύνημα», όπως λέμε οι ντόπιοι την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα έξω από το χωριό.
Έτσι λοιπόν αποφάσισα κι εγώ να σας πάω μία βόλτα ξεκινώντας από την περιοχή του Δημοτικού Σχολείου, που βρίσκεται στην είσοδο – σχεδόν – του χωριού και να περπατήσω μαζί σας ως το προσκύνημα, όπου ήταν και η αγαπημένη πεζοπόρα εκδρομή τόσο των μαθητών, όσο και των εκπαιδευτικών, τον καιρό εκείνο τουλάχιστον…»
Λίγα λόγια πρώτα για το χωριό που θα ταξιδέψουμε σήμερα, στη συνέχεια θα σας πω μία μικρή ιστορία για τον ιερό αυτό τόπο του Προσκυνήματος και μετά ξεκινάμε!
Αραβενίκεια η πρώτη ονομασία του χωριού από τη νίκη των κατοίκων κατά των Αράβων το 904 μ.Χ., Ρεβενίκια που σημαίνει χωριό στο φαράγγι και από το 1928 επίσημα Μεγάλη Παναγία, προς τιμήν της θαυματουργής εικόνας που ερχόταν να προσκυνήσουν (εξού και η ονομασία Προσκύνημα) πιστοί απ’ όλη τη Βόρεια Ελλάδα και σήμερα απ’ όλο τον κόσμο.
…1860 η γιαγιά Γερακίνα διαμένοντας στην καλύβα, που είχε στο αμπελάκι της έξω από το χωριό και κάνοντας εργασίες, βλέπει – για τρίτη φορά – όραμα με την εικόνα της Παναγίας και δυστυχώς οι συγχωριανοί της κρατούν τα ώτα τους σφαλιστά και την αγνοούν.
Η Παναγία την προειδοποιεί κι αυτή τους κατοίκους που παύουν να την αγνοούν, όταν θανατηφόρα αρρώστια επέρχεται στα οικόσιτα ζώα τους και αποφασίζουν να πιστέψουν την Γερακίνα και να σκάψουν στο σημείο που τους υποδεικνύει.
Η Παναγία τους «δοκιμάζει», κόβουν πολλά δέντρα και σκάβουν μέρες, ώσπου βρίσκουν πράγματι την εικόνα της.
Ως το 1863 χτίζεται ο ναός και το 1878 τελειώνει και το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο που φιλοτεχνήθηκε από δύο Βούλγαρους μαστόρους για επτά ολόκληρα χρόνια.
Άπειρα τα θαύματα, μεγάλη η χάρη της και εκατοντάδες οι προσκυνητές που συρρέουν στο ναό. Κατά τη διάρκεια του 15 Αύγουστου πάρα πολλοί πιστοί «δεκαπέντιζαν» παραμένοντας για μέρες σε πρόχειρους καταυλισμούς, στα κάρα, αργότερα στα αυτοκίνητά τους ώσπου πολύ μετά ανεγέρθηκαν ξενώνες, που λειτουργούσαν έως πρόσφατα και ως εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις παιδιών.
Ήταν λοιπόν το πιο λογικό και αναμενόμενο το χωριό να μετονομαστεί σε Μεγάλη Παναγία. Εδώ και δύο χρόνια ο ναός συντηρείται, ανακαινίζεται και μεγαλώνει και όλοι ευχόμαστε να τελειώσει γρήγορα και να τρέξει ξανά το αγίασμα, που – συμπτωματικά (;) – σταμάτησε να τρέχει εδώ και δύο χρόνια…
Η Μεγάλη Παναγία αριθμεί περίπου 2500 κατοίκους, είναι χτισμένη σε υψόμετρο 440 μέτρα στις υπώρειες του όρους Χτίκελα (= οροσειρά με οχτώ κοιλάδες), βρίσκεται γεωγραφικά στην καμπύλη του χάρτη ανάμεσα στη χερσόνησο της Σιθωνίας και του Αγίου Όρους!
Απέχει από τη Θεσσαλονίκη 84 χιλιόμετρα και 37 χιλιόμετρα από τον Πολύγυρο με κοντινότερη θάλασσα τα Πυργαδίκια, στα 15 χιλιόμετρα περίπου. Αποτελούσε ένα από τα δύο μεγαλύτερα Μαδεμοχώρια της Χαλκιδικής (όταν αυτά ιδρύθηκαν το 1591).
Παλιότερα τρία μικρά ποτάμια διέσχιζαν το χωριό (φαντάζεστε για πόσο ωραία φύση και τι φυσικό κάλλος μιλάμε!).
Πλέον ορατός είναι μόνο ο Κομπλιτσός, γιατί τα άλλα δύο έχουν καλυφθεί με δρόμους για την «εξυπηρέτηση» των κατοίκων από το 1960. Δεν θα κρίνω εγώ αν το έργο αυτό ήταν πολύτιμο, όμως έζησα από κοντά την καταστροφική πλημμύρα, όταν έσπασαν τα ρέματα και πλημμύρισε το χωριό τον Οκτώβρη του 2000. Μνήμες που και να θέλεις να τις ξεχάσεις αυτό δεν είναι εφικτό.
Δεν θα πω ότι φτάνει μία μονοήμερη απόδραση για να γνωρίσεις τις ομορφιές αυτού του τόπου.
Μπορεί να μην υπάρχουν ελεύθερα καταλύματα στο χωριό, όμως σε πολύ κοντινή απόσταση θα βρείτε υπέροχα ξενοδοχεία, ξενώνες μέχρι και δεντρόσπιτα! Από την Αρναία (στα 12 χιλιόμετρα), το Παλιοχώρι (στα 7 χιλιόμετρα), το Νεοχώρι (στα 9 χιλιόμετρα) και μέχρι και τα Πυργαδίκια ή ακόμη και την Ιερισσό.
Το χωριό είναι όμορφο όποια εποχή κι αν το επισκεφτεί κανείς, εδώ η φύση «οργιάζει» όλες τις εποχές του χρόνου.
Εγώ ξεχωρίζω την φθινοπωρινή χρωματική του παλέτα και… αφού έχετε στρίψει αριστερά, ερχόμενοι από Θεσσαλονίκη και αφού ήδη στρίψατε δεξιά στη διασταύρωση του Παλαιοχωρίου αφήστε το αμάξι στα 200 μέτρα περίπου δεξιά σας για να απολαύσετε την πρώτη εικόνα της Παναγίας.
Αν θέλετε να περπατήσετε για λίγο το δρομάκι στα δεξιά σας που μπαίνει στον οικισμό της Καλλιθέας (υπάρχει σήμανση), για να αγναντέψετε ως απέναντι στον οικισμό Ανατολή, όλο το χωριό μπροστά σας!
Θα σας εντυπωσιάσει σίγουρα το Δημοτικό Σχολείο (η Βουλή που σας προείπα) ως κτίριο, που καταστράφηκε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εγκαινιάστηκε εκ νέου το 1935 με έσοδα από το Ιερό Προσκύνημα. Είναι πράγματι μοναδικής αρχιτεκτονικής και απαράμιλλης ομορφιάς κτίριο
Στο λόφο απέναντι θα προσέξετε την Παναγούδα, τη μικρή εκκλησία που δεσπόζει από το 1007 μ.Χ. στο ψηλότερο σημείο του χωριού ως κορωνίδα! (Ονομάστηκε έτσι για να την ξεχωρίζουν οι ντόπιοι από το Προσκύνημα – τη Μεγάλη Παναγία).
Αφήστε το αυτοκίνητο λίγο πιο κάτω, έξω από την κεντρική εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, στο αριστερό σας χέρι.
Αν είστε τυχεροί και είναι ανοιχτός ο ναός, ανεγερθής το 1853, θα θαυμάσετε το φοβερό διάκοσμο, τη μεγάλη εικόνα της Παναγίας στο μεσαίο κλίτος, αριστερά και κάτω από τον άμβωνα και αν είστε εδώ τις μέρες του Πάσχα, ο Επιτάφιος είναι ξεχωριστός, όπως επίσης το κάψιμο του Ιούδα με φανό 15 μέτρων
Κάντε την πρώτη στάση, απαραίτητη για τους λάτρεις του καφέ και της μπουγάτσας, στο καφέ που βρίσκεται δύο βήματα πιο κάτω από την εκκλησία, στο Χοροστάσι.
Εκεί συνάντησα κι εγώ, 23 χρόνια μετά, δύο αγαπημένες μητέρες μαθητών μου που μου είπαν τα άπαντα για το χωριό και όχι μόνο…
Ένα ζωντανό χωριό με πρόσχαρους ανθρώπους, δοτικούς, φιλόξενους, καλοπροαίρετους… αληθινά χωριό… όλοι μια παρέα μπορούμε να γίνουμε στο λεπτό, όσοι με καταλαβαίνετε, ξέρετε τι εννοώ!
Ήπιατε τα καφεδάκια σας; «Ἀιντι να σκώνιστι», όπως θα σας λέγαμε στη ντοπιολαλιά μας! Πάρτε το δρόμο που ανεβαίνει αριστερά από το Χοροστάσι και προς τα πάνω και στον πρώτο δρόμο που θα βρείτε θα στρίψετε δεξιά και θα «αφαιρεθείτε» στο μαγευτικό σοκάκι, σας το επιτρέπω… για λίγο!
Ο δρόμος σας βγάζει σε λίγα μέτρα στην κεντρική πλατεία με τον πεζόδρομο, τα καφέ και τις ταβέρνες! Αφήστε όμως τα τσίπουρα για αργότερα και προχωρήστε όλο ευθεία στην ανηφορίτσα. Λίγο πιο πάνω (ρωτήστε αν έχετε μπερδευτεί πώς θα πάτε στον Κομπλιτσό και στο Γκαρντάσι). Μια όμορφη διαδρομή που τη συστήνω να την κάνετε πεζοί.
Θα παρατηρήσετε ότι εναλλάσσονται πολλά παλιά με νεόχτιστα σπίτια κι αυτό γιατί το χωριό είναι πολύπαθο: το 1821 καταστράφηκε από το μένος των Τούρκων.
Το 1932 καταστράφηκαν 250 σπίτια (χωρίς ευτυχώς ανθρώπινα θύματα και γι’ αυτό θα σας μιλήσω παρακάτω) από το φοβερό σεισμό των 8 ρίχτερ με επίκεντρο την γειτονική Ιερισσό.
Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλά σπίτια κάηκαν! Έτσι, όπως καταλαβαίνετε, δικαιολογείται η ποικιλομορφία της αρχιτεκτονικής δόμησης στο χωριό αυτό.
Στο δεξί σας χέρι θα δείτε το γεφύρι προσπεράστε το και στην ανηφορίτσα στο πρώτο ακριβώς στενό δρομάκι στρίψτε δεξιά. Σε πολύ λίγα μέτρα θα βρεθείτε στο Γκαρντάσι, μία περιοχή αξιόλογου φυσικού κάλλους, με αιωνόβια πλατάνια, τρεχούμενα νερά (το ρέμα του Κουμπλιτσού), ξύλινο γεφύρι, τόπος αναψυχής!
Ξαποστάστε στο παγκάκι, ανάψτε το κεράκι σας στο ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας, που το καλοκαίρι πανηγυρίζει.
Πιο πάνω διακρίνονται δύο παλιοί νερόμυλοι, εγώ δεν προχώρησα άλλο, λόγω ανηφόρας και από το φόβο κάποιων, εύσωμων, τσομπανόσκυλων! Η φωτογράφιση εδώ είναι απαραίτητη εννοείται, βαθιές ανάσες οξυγόνου, η τοποθεσία είναι καταπληκτική και τόσο «μέσα» στο χωριό!
Επιστρέψτε τώρα προς το πρώτο γεφύρι.
Εδώ υπάρχει ένα πανέμορφο πεζοδρομημένο, πλακόστρωτο μονοπάτι κατά μήκος της κοίτης του ρέματος που οδηγεί στο τρίτο γεφύρι, αυτό που οι ντόπιοι ονομάζουν γεφύρι της νύφης!
Εγώ το προχώρησα μέχρι τα μισά, χόρτασα φύση και φωτογραφίες και γύρισα πίσω για να περάσω απέναντι τον Κομπλιτσό και να συνεχίσω το δρόμο για το Προσκύνημα της Παναγίας.
Αφού συναντήσετε το ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου, προχωράτε πιο πάνω και σας καλωσορίζει το εκκλησάκι του ΑγίουΔημητρίου, κουκλίστικο πραγματικά!
Σε 500 μέτρα περίπου θα βρεθείτε στο προσκύνημα. Εύχομαι όταν θα ταξιδέψετε και θα πεζοπορήσετε ως εδώ να έχουν τελειώσει οι εργασίες συντήρησης του ναού και να τρέχει ξανά το αγίασμα…
Αν μπορείτε να βρεθείτε τις μέρες του 15Αύγουστου θα είστε ιδιαίτερα τυχεροί. Ένα από τα μεγαλύτερα Προσκυνήματα στη Χαλκιδική, αλλά και στην Ελλάδα, θα τολμήσω να πω.
Μεγάλο πανηγύρι που διαρκεί μέρες! Πραγματειές, ορχήστρες και εξαιρετικό φαγοπότι, πέραν του θρησκευτικού πνεύματος
Πάρτε λοιπόν το δρόμο της επιστροφής, αλλά κατηφορίζοντας τώρα, μετά την εκκλησία, σε λίγα μέτρα, στρίψτε δεξιά, όπως θα σας οδηγήσει ο δρόμος, μέσα από τα αμπέλια και τα χωράφια των κατοίκων.
Σε 700 μέτρα περίπου, ασφαλτοστρωμένου δρόμου πάντα, θα βγείτε από την κάτω μεριά και θα βρεθείτε ακριβώς μπροστά το γεφύρι της Νύφης! Θα μαγευτείτε πραγματικά, όποια εποχή κι αν έχετε κάνει αυτή τη διαδρομή.
Το γεφύρι περπατιέται από το 1550 με μήκος 31 μέτρα. Αριστερά του βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας και πίσω δεξιά βρισκόταν και λειτουργούσε ως το 1950, ο νερόμυλος του Μπιζιργιάννη!
Ξεχωριστής και παραμυθένιας ομορφιάς γεφύρι!
Πάρτε το δρόμο δεξιά, για να βγείτε σε λίγο στον πεζόδρομο. Μεσημεριάστε πίνοντας τα τσιπουράκια σας και κάνοντας το κουσκούς με τους ντόπιους.
Τώρα που είπα κουσκούς μπορείτε να ψωνίσετε και λογής λογής ντόπια γευστικά προϊόντα απ’ όλα τα μαγαζάκια του χωριού. (Γλυκά του κουταλιού, χυλοπίτες, τραχανάδες, μέλι, τσίπουρο κ.ο.κ.).
Στο χωριό επίσης λειτουργούν 2 ρακοκάζανα που αν έρθετε το Νοέμβριο θα μπορέσετε να τα επισκεφτείτε.
Εξαιρετικό καφέ ή κρασάκι Λειβαδιώτη θα πιείτε στα δύο καφέ στην πλατεία.
Στο Mantis ένα ζεστό καφέ με φιλόξενο ιδιοκτήτη τον Δημήτρη ή στο Social όπου η θετική ενέργεια της Μαρίας θα σας φτιάξει τη μέρα σας.
Η Παναγία είναι χωριό που θα σας πλανέψει!
Και δεν θέλω να φύγετε από το χωριό χωρίς να ανεβείτε και ως την Παναγούδα.
Την κορωνίδα που είπαμε στην αρχή και που δεσπόζει από το 1707 όπως σας προείπα. Αν είστε κουρασμένοι πάρτε το αυτοκίνητο, ρωτήστε τους κατοίκους και θα σας κατευθύνουν, τουλάχιστον να ανεβείτε μόνο τα σκαλιά.
Εάν δεν είστε κουρασμένοι ή αν διαμένετε κάπου κοντά μπορείτε να το κάνετε την επόμενη μέρα.
Αξίζει όμως να πάτε πεζοπορώντας, γιατί η διαδρομή είναι όμορφη.
Αν είστε εκεί στην πλατεία, πάρτε το δρόμο προς το Δημαρχείο, περάστε απέναντι και όταν θα φτάσετε στο ψηλότερο σημείο στο χωριό, ανεβείτε τα πέτρινα σκαλιά από το τελευταίο σπίτι προς τα πάνω.
Λέγεται ότι σ’ αυτό το μέρος υπήρχε νεκροταφείο όπου θάβανε μόνο τα μικρά παιδιά!
Η Παναγούδα γιορτάζει και πανηγυρίζει με κουρμπάνι στις 8 του Σεπτέμβρη. Η θέα από κει σου κόβει την ανάσα…
Θυμάστε που σας μίλησα για τον σεισμό του 1932;
Οι κάτοικοι ομολογούν ότι από την Παναγούδα ακουγόταν μία φωνή δυνατή που τους παρακινούσε να βγουν από τα σπίτια τους διαρκώς κι έτσι δεν θρήνησε θύματα το χωριό παρότι 250 σπίτια κατέρρευσαν!
Δύο Παναγίες φυλάνε το χωριό και το προστατεύουν! Κι άλλη μία τρίτη, στα 4 χιλιόμετρα η Παναγία-Φοβερά Προστασία.
Βατός χωματόδρομος, βγαίνοντας και λίγο έξω από το χωριό, στο δρόμο προς Γομάτι-Ιερισσό, στρίβεις αριστερά. Απλά εδώ οι μοναχές δέχονται κατόπιν ραντεβού, γι’ αυτό τηλεφωνήστε πριν ξεκινήστε.
Είναι δυνατόν να είχε άλλο όνομα ο ευλογημένος, από την Παναγία, αυτός τόπος;
Δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος υπάρχει στο χωριό και πολυάριθμο ΚΑΠΗ με πλήθος εκδηλώσεων και δράσεων,ανταμώματα χορευτικών ομάδων (τον Ιούλιο) και χορωδιών που κρατούν τα ήθη, έθιμα και παραδόσεις του χωριού, ζωντανά και τα μεταλαμπαδεύουν στη νέα γενιά.
Αν έρθετε για μονοήμερη απόδραση σας συμβουλεύω να πάρετε και τη γνώμη του Αρναούτογλου, όχι του Γρηγόρη αλλά του ειδικού για τον καιρό, του Σάκη, να είστε σίγουροι ότι θα μπορέσετε να απολαύσετε όσα σας προέτρεψα και να τα επισκεφτείτε πεζοπορώντας! Τα δύο αδέλφια έχουν καταγωγή από το χωριό της Μεγάλης Παναγίας.
Καλή περιήγηση στο αγαπημένο μου χωριό, μην κάθεστε, ξεκινάτε…
Κοιν. κατάστημα: 2372350200/ 2372350223
Ιατρείο: 2372031308
Ι.Ν. Αγίου Βασιλείου: 2372031568
Προσκύνημα: 2372031262
Φοβερά Προστασία: 2372032134
Κάθε φορά που θα γίνεται κόκκινο το κουμπί του κάθε χωριού και θα είναι έτοιμο για περιήγηση! Πατήστε το και καλό σας ταξίδι…
Τα κείμενα και οι φωτογραφίες του παρόντος ιστότοπου, είναι ιδιοκτησία του halkidikiportal.gr. Αντιγραφή κειμένων και φωτογραφιών απαγορεύεται ρητά χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του διαχειριστή/ιδιοκτήτη του παρόντος.
Επιτρέπεται η χρησιμοποίησή τους, εφόσον γίνεται ρητή αναφορά της πηγής, με σύνδεσμο (link) προς το χρησιμοποιούμενο άρθρο.
Θέλουμε ο επισκέπτης στο σπίτι μας (τη Χαλκιδική) να αισθανθεί σαν το σπίτι του. Nα του παρέχουμε όλες τις ανέσεις ώστε να χαλαρώσει, να διασκεδάσει, να ταξιδέψει, να γευτεί τοπικά προϊόντα και φεύγοντας να έχει ήδη προγραμματίσει το επόμενο ταξίδι του σε ένα άλλο μέρος του Νομού μας!
Παραδοσιακό οινοποιείο σε 110 στρέμματα όπου φιλοξενούνται οκτώ ελληνικές ποικιλίες κρασιών
Αν το ταξίδι ήταν γεύση, αυτή είναι μία: Μπύρα Μεθιά η παραδοσιακή ελληνική μπύρα Χαλκιδικής
Βιολογικά μέλια – Μέλι καστανιάς, μέλι κουμαριάς, ελάτης και θυμαρίσιο Αγίου Όρους
Παραδοσιακό οικογενειακό ελαιοτριβείο. Χρυσό βραβείο το 2018 για το liocladi gold έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
Ελαιοπαραγωγός με 6.500 ελαιόδενδρα βραβευμένος για τη μαύρη αφυδατωμένη ελιά